Poprawne mówienie to w naszych czasach umiejętność szczególnie ważna. We współczesnym życiu ogromną rolę odgrywają bowiem takie środki przekazu informacji, których nośnikiem jest słowo mówione. Toteż wszystkie, nawet niezbyt rażące wady wymowy mogą w sposób istotny wpływać na losy ludzi. Po prostu zamykają im drogę do wielu interesujących, atrakcyjnych zawodów. Poprawne posługiwanie się językiem jest dla każdego niezmiernie istotne, ponieważ stanowi warunek pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.

Rosnąca wciąż liczba dzieci, u których stwierdza się wadliwą wymowę musi budzić niepokój i rodzić pytanie o jej przyczyny. Najogólniej można powiedzieć, że istnieją dwie grupy czynników powodujące niewłaściwą wymowę: zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne.

MIŚ NA SPACERKU

Dzisiaj twój język będzie małym misiem, a buzia jego domkiem. Miś obudził się wcześnie rano – przeciągnął się i trochę poziewał (ziewanie). Zrobił poranną gimnastykę – kilka podskoków (podnoszenie języka za górne zęby, na górny wałek dziąsłowy przy szeroko otwartych ustach), troszkę pobiegał (wypychanie językiem policzków).

Na śniadanie zjadł słodki miód, który mu bardzo smakował (zlizywanie czubkiem języka z podniebienia np. miodu, nutelli). Potem umył ząbki (oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, później przy otwartych ustach). Wyjrzał przez okno (wysuwanie szerokiego języka na zewnątrz jamy ustnej). Zobaczył swoją koleżankę i przesłał jej całuski (cmokanie ustami – naśladowanie posyłania całusków). Koleżanka zaprosiła go na spacer.

KRASNOLUDEK W BUZI

Pewnego dnia krasnoludek, który mieszka u każdego w buzi, robił wielkie porządki. Najpierw umył dokładnie ściany (przesuwamy językiem po wewnętrznej powierzchni lewego, potem prawego policzka). Potem umył sufit (przesuwamy język po podniebieniu w przód i w tył). Podłoga też była brudna, więc umył ją bardzo dokładnie (opuszczony jak najniżej język myje dolne dziąsła). Okna też musiały zostać umyte. Najpierw umył ich stronę zewnętrzną, a potem od środka (język wędruje po stronie zewnętrznej, a potem wewnętrznej zębów). Potem umył schody w przedsionku (język przesuwa się w stronę dolnej wargi i wysuwa na brodę). Komin też musiał zostać wyczyszczony (język wysuwa się w kierunku wargi górnej i nosa). Kiedy spostrzegł z okna przechodzącą sąsiadkę, pomachał jej ściereczką (język wędruje z jednego kącika ust do drugiego). Na koniec wytrzepał dywany (kląskanie językiem). W ten sposób cały dom został wysprzątany.